Bebop

[DejanM]

Hajde da razmenimo misljenja o Bebopu ... Nastanak ovog muzickog pravca je sigurno jedan od najvaznijih, ako ne i najvazniji, u istoriji jazza. Znacaj Bebopa se ogleda pre svega u tome sto je otvorio nove mogucnosti u sviranju jazza, postavljajuci tako temelj za njegov kasniji razvoj (free jazz, modalni jazz, itd.). Bebop takodje predstavlja dosta radikalan raskid sa do tada opsteprihvacenim swingom, i postaje muzika koja se slusa a ne ona uz koju se igra. Prepoznatljive melodije postaju samo polazna tacka za dublje istrazivanje. Zbog toga je Bebop naisao u pocetku na snazan otpor, kako kod samih jazz muzicara tako i kritike, dok je publici trebalo vremena da prihvati ovaj novi pristup jazzu.

U jednom interview je Charlie Parker izjavio da je Bebop nastao 1939, za vreme jednog jamm sessiona, kada je on otkrio nacin da slobodno moze da solira van ogranicenja koja su do tada postojala:

" He realized that the 12 semitones of the chromatic scale can lead melodically to any key, breaking some of the confines of simpler jazz soloing. "

U pocetku je to bila jedna posvecena grupa jazzera, koja je pocela da razvija taj novi stil a njihov predvodnik je svakako bio Charlie Parker, uz Dizzy Gillespia. U taj pocetni, najuzi krug su spadali jos i Bud Powell, Charlie Christian, Max Roach, Thelonious Monk, Fats Navarro, Kenny Clarke,  ... Na zalost, od 1942 do 1944 je sindikat muzicara stupio u strajk, tako da u tom periodu nisu vrsena snimanja nastupa ili albuma. Zbog toga je ostalo dosta toga nezabelezenog iz te rane faze Bebopa. Tek oko 1945 se pojavljuju prvi znacajniji snimci.

Bebop nije dobro docekan u pocetku. Mnogi poznati jazz muzicari su odbijali da sviraju jazz na takav nacin. Retki su bili oni koji su pozdravili nastanak Bebopa. Art Tatum je bio jedan od njih iako sam nikada nije svirao Bebop. Coleman Hawkins je takodje podrzao nov pravac, cak je i ucestvovao na jam sessions sa Dizzyijem i Parkerom, ali nikada nije zbilja do kraja usvojio Bebop.

Bebop se svirao uglavnom u odabranim klubovima New Yorka, pri cemu su se svakako izdvajali nastupi u danas legendarnom Minton's Playhouse (obnovljen je i postoji i danas). Tu su se okupljali beboperi i uvece, cak i posle svojih nastupa na drugim mestima, i svirali, stvarajuci nesto novo u sta su verovali. Tako je ta nova muzika polako pocela da se siri u svim pravcima ...

U vreme nastanka Bebopa, dominantni pravac u jazzu je bio swing. U to vreme, pocetak 1940-tih, najpopularniji jazz band je bio Benny Goodmanov. Benny Goodman je bio belac. U tom kontekstu onda treba shvatiti i cuvenu izjavu Thelonious Monka:

"We wanted a music that they couldn't play " ... Ovo "oni" se odnosilo na bele jazz muzicare, pokazujuci samo koliko je jaka bila podela u Americi po rasnoj osnovi.

 

[DejanM]

Govoriti o Bebopu znaci govoriti i o Charlie Parkeru, izuzetnom saxofonisti, verovatno najvecem u istoriji jazza. Charlie Parker je imao izuzetnu tehniku sviranja, mogao je brzo da menja tempo ali ono sto se meni najvise svidjalo u njegovom nacinu sviranja jeste snaga, suverenost i autoritet sa kojim je Charlie Parker svirao. Uvek kada slusam njegove zive snimke imam utisak da bukvalno moze da oduva sve sa bine , pa i publiku ako treba, svojim snaznim duvanjem ... Charlie Parkera treba slusati u zivo jer tu upravo te njegove karakteristike mogu najbolje da se cuju - mnogo bolje nego na snimcima nastalim u studiju.

Charlie Parker je bio tezak narkoman. Njegova zavisnost od heroina je postala legendarna. To ga je cinilo teskim za saradnju jer je znao da ne dodje na snimanje, pozajmljivao je cesto novac, prodavao svoje saksofone da bi imao za heroin. Poznata je epizoda kada je Parker sa bandom bio na turneji po Zapadnoj Obali. Tamo je u to vreme bilo mnogo teze doci do heroina nego na Istocnoj obali pa je Parker heroin nadomestio velikim kolicinama alkohola. Na snimanje albuma, jedinog sa te turneje (Charlie Parker On Dial Vol.1) je dosao toliko pijan da je jedva stajao na nogama. Posto je studio bio zakazan i placen samo za taj dan, svirali su sa tako pijanim Parkerom, koga su povremeno cak i fizicki pridrzavali da ne padne. Parker je masovno falsirao, cak u pojedinim trenucima nije bio uopste u stanju da svira. Medjutim, iz nekog razloga, je zivnuo kod pesme Lover Boy, i tu odsvirao nekih desetak minuta onako kako zna. Tih desetak minuta je kasnije Charles Mingus nazvao najsvetlijim trenutkom jazza uopste.

Charlie Parker je umro u hotelskoj sobi Pannonice De Koenigswarter (zene koja je napustila porodicu - u to vreme verovatno najbogatiju na svetu -  da bi postala jazz muza, brinuci se o jazz muzicarima a narocito o Thelonious Monku, kada je ovaj tesko bolestan prestao da svira) 1955. godine. Imao je samo 36 godina. Lekar koji je dosao u pomoc i koji je konstatovao smrt je mislio da se radi o coveku starim 50-60 godina.

Iza njega je ostalo dosta snimaka ali malo tzv. oficijelnih albuma jer se u to vreme jos nisu snimali albumi na nacin kako se to danas radi. Tek krajem 1940-tih - tacnije 1948 - se pojavio LP (12 incni) koji je omogucavao da se vise muzike "spakuje" na vinil sto je omogucilo nastanak albuma, kakvim ih mi danas poznajemo.Tako su iza Charlie Parkera ostali brojni snimci sa njegovih nastupa i raznih snimanja u studijima, ali malo albuma u danasnjem smislu. Osim toga, dobar deo tih snimaka je dosta loseg kvaliteta, sto otezava razumevanje ogromne popularnosti koju je Charlie Parker uzivao jos dok je bio ziv.

[DejanM]

Iz perioda nastanka Bebopa, preporucio bih album Charlie Christiana i Dizzy Gillespie-ija, snimljen 1941. u Minton's Playhous-u i Monroe's Uptown Housu. Na njemu pored Dizzy-ija i Christiana sviraju izmedju ostalih jos i Thelonious Monk, Kenny Clarke, Don Byas, ... Album ima vise naziva: Jazz Immortal, After Hours, a na poledjini stoji i naziv Jazz at Harlem 1941.

Svejedno: album ima veliku istorijsku ali i muzicku vrednost. Monk i Dizzy ovde jos uvek traze svoj stil ali bez sumnje sviraju dobro. Ali prava zvezda ovih snimaka jeste Charlie Christian. On na ovom albumu, za razliku od svojih nastupa sa Benny Goodmanom, ima mnogo vise prostora da razradi svoje solo deonice. Njegova sola na ovom albumu deluju ne samo dobro, nego se mogu bez problema slusati i danas a izvedena su na takvom tehnickom nivou da bi i danas izazvala veliku paznju. Nije cudo da je ostao zapamcen kao jedan od najvecih jazz gitarista iako je ziveo samo 25 godina (umro je 1942 od tuberkoloze).

Inace album otvara devetominutna Swing to Bop, sa sjajnim soliranjem Christiana. Ona na simbolican nacin najavljuje velike promene do kojih ce ubrzo doci. Snimak bih nazvao prosecnog kvaliteta - u svakom slucaju mozete bez problema da slusate sta se i kako svira.

[Krca44]

Dizzy Gillespie, Parkerov partner iz ranih dana kazu napisao je veliki broj pesama / melodija koje su prezivele u raznim izvodjenjima do danasnjih dana u raznim muzickim zanrovima i time je postao autor cije su melodije u osnovi moderne muzike danas.

[DejanM]

32 minuta ranije, Krca44 said:

Dizzy Gillespie, Parkerov partner iz ranih dana kazu napisao je veliki broj pesama / melodija koje su prezivele u raznim izvodjenjima do danasnjih dana u raznim muzickim zanrovima i time je postao autor cije su melodije u osnovi moderne muzike danas.

Ovo je naravno tacno ... Zato bih i predlozio sledeci album, nastao 22.juna 1945, snimljen uzivo u Town Hall. Album se upravo tako i zove a sviraju Charlie Parker uz Dizzy Gillespie kvintet. Tu na snimcima se nalaze  pesme nastale za vreme strajka sindikata muzicara, a koje je komponovao Dizzy, kao sto su Bebop (neka vrsta himne pokreta), Night in Tunisia, Salt Peanuts, 52nd Street Theme (ovu pesmu je komponovao Monk) .... Ove pesme su postale jazz standardi i mnogi jazzeri ih sviraju i danas.

Primetan je stilski pomak u odnosu recimo na snimke iz 1941 - Bebop je oformljen kao stil, i njegove osnovne karakteristike su jasno cujne na ovom albumu: brze promene akorda, brz tempo sviranja, duze improvizacije bazirane na slozenim harmonijskim strukturama.  Dizzy i Parker su postali motor ovog novog pravca i njihovi nastupi zapravo daju daljnje smernice u kom pravcu ce se jazz razvijati. Bebop postaje sve prihvaceniji iako su otpori te 1945 jos uvek jako prisutni (i zapravo nikada nece ni prestati).

Kvalitet snimaka na ovom albumu su sasvim ok. Oni mogu da sluze kao odlicna ilustracija onoga sto je mladi Bebop predstavljao.

[Krca44]

Slucajno imam ovaj koncert na original disku, odlican koncert, snimak & izdanje sasvim solidno i mozda malo bolje od proseka snimaka iz onog vremena ( tako mi se cini )  

[DejanM]

Da, snimak je ok iako nije za HiFi-nomaniju. Oni koji zele da “cuju prostor”, jasan raspored instrumenata ili kako palica udara u cinelu, ostace razocarani. Ne pomazu ovde ni najskuplji uredjaji.  A opet se cuje ono sto treba da se cuje. I uz to ima onaj nostalgicni zvuk ... zvuk koji vam svakom notom govori da je proslo puno vremena ali da je ta muzika jos uvek tu.

[DejanM]

29. Septembra 1947 godine je Dizzy Gilespie nastupio sa svojim orkestrom u Carnegie Hallu. Taj nastup je zabelezen na albumu: Bird'n'Diz at Carnegie Hall. Ovaj album je interesantan iz vise razloga. Samo dve godine nakon Town Hall nastupa, Bebop majstori su stigli i do Carnegie Halla, sto se moglo smatrati oficijelnim prihvatanjem novog jazz pravca. Za tu priliku je Dizzy smislio nesto posebno. Koncert je bio podeljen u dva dela. U prvom je nastupao Dizzy-ijev kvintet sa Charlie Parkerom i u tom delu su svirali poznate stvari: Night in Tunisia, Dizzy Atmosphere, odlicnu verziju Parkerove Koko, Confirmation, ... Taj deo koncerta je dobar i predstavlja ono sto se i ocekivalo od Birda i Dizzy-ija u tom trenutku: solidna svirka, koja je na momente dobijala onu vrelinu koju je imala u klubovima. U drugom delu koncerta Dizzy je nastupio bez Parkera sa svojim Big Bandom, svirajuci i neke nove stvari. Aranzmane za tu priliku su napisali izmedju ostalih i Tadd Dameron (poznat izmedju ostalog i po saradnji sa Fats Navarrom), George Russell (on ce svojim radom znacajno uticati na nastanak modalnog jazza sredinom 1950-tih), itd. Taj deo koncerta je takodje interesantan iako dosta drugaciji od onog dela u kom je ucestvovao Parker. Na ovom albumu se nalazi dosta dobrih momenata, tako da treba da predstavlja nezaobilazni deo svake Bebop kolekcije. Snimak je vrlo dobar.

[DejanM]

Dizzy Gillespie je bio svakako jedan od najvecih jazz trubaca ikada. Po onome sto je mogao da izvuce iz trube, mozda je samo Sachmo mogao vise od njega. Ali Dizzy je bio poseban i po mnogo cemu drugom. Od svih Bopera tog doba, on je bio jedan od retkih koji nije uzimao droge, nije pio, niti je jurio okolo za zenama (svoju zenu je upoznao 1940 i sa njom ostao u braku sve do svoje smrti: pune 53 godine). Kasnije je doduse i on imao problema sa alkoholizmom ali je uspeo da se izvuce okrenuvsi se religiji. U tom periodu je snimio dosta prosecnih albuma. Doziveo je 75 godina (preminuo je 1993).

U vreme nastanka Bebopa, Dizzy je bio organizator svirki, vodio je finansije, pregovarao sa vlasnicima klubova, organizovao snimanja, pozajmljivao pare Pakeru, ... jednom recju on je bio racionalni deo druzine od kojih mnogi nisu bili socijalno funkcionalni. Na primer, kada je Parker preminuo, Dizzy je platio sahranu jer Bird za sobom nije ostavio nista. Pored toga, Dizzy je komponovao mnoge Bebop standarde, dok je svojim svirackim umecem stajao uz rame velikom Birdu. Zato je njegov doprinos nastanku i razvoju Bebopa nemerljiv.

Interesantno je da Dizzy nastanak Bebopa nije gledao na isti nacin kao Parker. Za njega Bebop nije bio pronalazak koji se desio u jednom odredjenom trenutku, kao sto je to Parker smatrao (i sebi pripisao taj trenutak). Dizzy je imao dijalekticki pristup, smatrajuci da je Bebop odavno bio prisutan i da se samo u jednom odredjenom vremenu izkristalisao kao vodeci jazz pravac.

[DejanM]

Kada se govori o najboljim/najznacajnijim albumima Charlie Parkera, onda se najcesce pominju 3:

- Bird and Diz iz 1950, nastao u studiju gde su jos svirali i Monk, Kenny Dorham, Max Roach, .... Snimak je odlicnog kvaliteta (dobar remaster) i predstavlja sigurno najbolji studijski album koji su Dizzy i Bird ikada snimili;

- Live nastup snimljen 1953 pod nazivom Jazz At Massey Hall. To je bio nastup super postave gde su pored Dizzyija i Birda svirali jos i Charles Mingus, Max Roach i Bud Powell. Samo zbog ove postave je obavezno imati ovaj album u kolekciji

- The Complete Savoy & Dial Studio Recordings (1944-1948) - ovo je kolekcija studijskih snimaka koje Charlie Parker snimio za ove dve producentske kuce u periodu od zavrsetka strajka pa sve do 1948. Ova kolekcija sadrzi sve sto je Parker u tom periodu komponovao ali su pesme obicno u trajanju od 3 minuta i ne sadrze ono sto je Bebop karakterisalo - duge improvizacije. Ja bih umesto ove povece kolekcije preporucio The Best Of Complete Savoy & Dial Studio Recordings (1944-1948), koja sadrzi izbor od 20 najboljih Parkerovih stvari iz ove kolekcije.

Ovoj listi bih medjutim dodao jedan album koji se meni licno mozda najvise dopada, jer je "uhvatio" atmosferu Bebopa na nacin na koji to nijedan od pomenutih albuma nije. To je album sa zivim nastupom Charlie Parkera iz 1950. pod nazivom: One Night in Birdland. Ovaj snimak je nastao par meseci pre pomenutog studijskog Bird and Diz.

Birdland je jazz klub u New Yorku osnovan 1949. i nazvan je po Charlie Parkeru (zaboravih da pomenem da je Parkerov nadimak bio: Bird). Ono sto je interesantno jeste da je Charlie Parker retko nastupao u Birdlandu zato sto je uvek trazio dosta novca za nastup pa vlasnici kluba to nisu mogli da finansiraju. Ipak 1950 je doslo do nastupa gde je pored Charlie Parkera nastupio Fats Navarro na trubi (ovaj odlican trubac je preminuo samo nedelju dana nakon ovog nastupa od posledica uzimanja heroina i turbekoloze - imao je svega 26 godina, ponavljajuci na taj nacin sudbinu Charlie Christiana), Bud Powell na klaviru, Art Blakey na bubnjevima (interesantno je da se njegovo ime ne pojavljuje na naslovnoj strani albuma), i drugi. Na ovom duplom CDu moze da se cuje kako su Beboperi przili u to vreme kada su bili raspolozeni. Parker na momenrte svira divlje, Art Blakey u pozadini razbija bubnjeve (neodoljivo me podseca na Zveronju iz Sesame Street) dok je Fats Navarro jednostavno sjajan. Na ovom albumu pocinje da biva jasno i zasto je Bud Powell bio toliko cenjen u to vreme. Ovde je sve onako kako treba da bude: zestoka svirka, duge improvizacije, sjajni muzicari, .... Ovo je sasvim druga svirka od one koja se moze napraviti u studiju. Ili u Carnegie Hallu. Ovo je zivo, brzo, neposredno .... ovo je Bebop. Jedini problem je sto je snimak dosta los.

[TurboMaximus]

Znao sam da će biti korisno.

Pseudonimi i nepojavljivanje imena nisu retkost u to doba jer su muzičari, iako pod ugovorom s nekom izdavačkom kućom, snimali inkognito i za druge. Ne pada mi trenutno ništa konkretno na pamet, ali na novim izdanjima se to notira.

Parker je muzičar sa verovatno najnižim prosečnim kvalitetom snimka. Razlog zašto ga retko slušam. Šteta.

[DejanM]

To stvarno jeste steta. Narocito bi bilo interesantno imati priliku cuti te zive nastupe u dobrom kvalitetu.

[Krca44]

Parker se slusa najmanje zbog losih snimaka a boljih nikad nece biti.  Kad sam prvi put pustio Town Hall trebalo mi je vremena da se naviknem na takav tip snimka ali kad sam se navikao onda sam zaista uzivao.

Gillespie ima i kvalitetne zive svirke iz znatno kasnijih perioda, Live at the Village Vanguard iz '67.

[DejanM]

Ta velika kolicina jada, muke i bede je prosto primoravala mlade talentovane crne muzicare da svo to beznadje transformisu u muziku. Mozda je zbog toga jazz, kao i blues, nasao put do srca miliona slusalaca ? Mozda je bas zbog toga ta muzika postala besmrtna i mi i danas kada je slusamo, dozivljavamo je kao nesto stvarno, istinito, kao nesto sto nas emotivno pogadja ... ?

Kao primer bih naveo zivotnu pricu Bud Powella. Kao mlad momak i talentovan pijanista, on je imao priliku da se upozna sa Thelonious Monkom, koji mu je postao mentor i upoznao ga sa Bebop druzinom u Milton Playhousu. Tako je Bud poceo da svira Bebop, muzicki pravac koji mu je savrseno odgovarao jer je i sam svirao veoma brzo i bio tehnicki jako dobro potkovan. Ubrzo je postao stalan sideman u mnogobrojnim Charlie Parker formacijama ali je svirao i sa drugim muzicarima.

1945 godine, nakon jednog giga se vracao kuci u pijanom stanju. Naisla su dva policajca i bez razloga ga prematila tako da je zavrsio u bolnici. Iz bolnice su ga odmah prebacili u psihijatrijsku ustanovu van New Yorka, gde je ostao 2 i po meseca. Tako je stvoren medicinski dosije o Bud Powellu.

Kada je godinu i po dana kasnije ucestvovao u nekoj tuci, dobio je flasu u glavu, zbog cega je opet zavrsio u onoj istoj bolnici. Posto su imali dosije o njemu, odmah su ga prebacili u psihijatrijsku ustanovu, gde su ga ovaj put zadrzali 11 meseci. Za to vreme je prosao dve ture elektrosokova. Kada je izasao iz bolnice, bio je "emocionalno nestabilan". Ta "emocionalna nestabilnost" ga je pratila do kraja njegovog zivota i u njegovim poznijim godinama je dovela do potpunog zamiranja njegovih svirackih sposobnosti. Doduse Bud Powell je krajem 1940-tih snimio nekoliko dobrih albuma, napravio stvar Poco Loco, koja je postala veliki hit. Ali je bio primoran da jos nekoliko puta ode u psihijatrijsku ustanovu zbog cega je na kraju i pobegao iz Amerike 1959, trazeci svoju srecu u Evropi.  Umro je u svojoj 41 godini, 1966, zbog neuhranjenosti, tuberkoloze i alkoholizma.

[Krca44]

Treba mislim reci i zasto je tako mnogo njih poumiralo od alkohola, tuberkuloze i heroina.  Danas nam moze delovati cudno ali u ono vreme Bebop je bio underground muzicki pravac, muzicari nisu zaradjivali velike svote novca, morali su zapravo naporno da rade, albumi su izlazili u malim tirazima, vlasnistvo autorskih prava nije postojalo i sami muzicari su radili kao radnici pod ugovorom odredjene izdavacke kuce.  Kada vidite na Blue Note, Contemporary, Savoy i drugim etikatama da je album snimio recimo Sonny Rollins, svi ostali su navedeni na "Personnel", izmedju ostalog zato sto su bili zaposleni kao obican personal koji je morao pod ugovorom da prisustvuje tri puta nedeljno na sessionima i da svira.

Danas slusaoci Bebopa znaju ko je Lee Morgan a on je svoja prva tri izdanja za Blue Note odsvirao i kuca je to otstampala po 500 primeraka svaki, jer Morgan je tada bio nova faca.

Klubovi u kojima su svirali bili su relativno mali i muzicari koji su imali redovne svirke, nisu od toga imali neku veliku korist, morali su hoces neces da sviraju sto vise i sto cesce, dakle vodili su i tezak zivot.

Dexter Gordon je iz Amerike otputovao za Pariz i u Evropi naisao na mnogo bolje zivotne uslove zbog cega se dugo nije vracao u Ameriku.

Da autor ima prava na svoju muzicku kreaciju a ne diskografska kuca, prvi se izborio Ray Charles a potom se to polako prelilo dalje.  Muzicari koji su svirali u studijima bili su placeni po cenovniku asocijacije muzicara i to je bila neka fiksna cifra.

Medju rano preminule majstore mozemo svrstati i Clifford Browna, Paul Chambersa, Wynton Kellyja .....

P.S. Ovde sam pokusao dati sliku zivota koji su vodili u svoje vreme, molim da me isprave ljudi koji vise znaju.

Krca

[DejanM]

Da, novac je bio veliki problem. Zarade su bile jako male pa je moralo puno da se radi da bi se prezivelo. Ako se secate Clint Eastwood filma pod nazivom Bird, postoji scena u kojoj Charlie Parker i ekipa prvorazrednih muzicara pristaje da svira na jevrejskoj svadbi jer u tom trenutku nisu imali posla a novac im je bio potreban. Taj posao su odradili i to pokazuje kako je bilo onda tesko zaraditi novce kao muzicar. Ja ne znam da li je ta prica tacna ali imajuci u vidu kakav je poznavalac jazza Clint Eastwood, predpostavljam da jeste.

[DejanM]

Pocetkom 1950-tih dolazi do promena na americkoj muzickoj sceni. Rhytm 'n' Blues postaje sve popularniji a nesto kasnije sve vise popularnosti dobija i novi muzicki pravac: Rock 'n' Roll ( u stvari nastao jos u 1940-tim ali popularnost pocinje da dobija sredinom 1950-tih). Takodje sredinom 1950-tih se javlja i novi muzicki pravac koji se isprva zvao Jazz Soul da bi kasnije bio preimenovan u Soul (Ray Charles postize svoje prve velike uspehe).

U okviru jazz scene pojavljuje se novi pravac nazvan Cool Jazz kao svojevrsni antipod "vrelom" Bebop-u. Cool Jazz dobija narocito na popularnostui na Zapadnoj Obali gde postaje vodeci jazz pravac.

Svi ti dogadjaji su imali za posledicu da je Bebop gubio na popularnosti i na publici. Ona se okretala sve vise jednostavnijim muzickim formama. Takodje je bilo ocigledno da je publika trazila muziku uz koju se opet moglo igrati. To je dovelo do slabljenja Bebop pokreta, uslovljenog pre svega smanjenim interesovanjem publike pa samim tim i smanjivanjem angazmana za Bebop muzicare.

Kao reakciju na tu situaciju sredinom 1950-tih dolazi do stvaranja jednog novog pod-pravca Bebopa, koji je dobio naziv Hard Bop. Hard Bop je nastao kao potreba da se Bebop pojednostavi i ucini prihvatljivijim siroj publici kroz integraciju elemenata Rhytm and Bluesa u Bebop. Obicno se nastanak ovog muzickog pod-pravca vezuje za Horace Silvera i Art Blakey-ija, koji su sa svojim Jazz Messangersima prvi poceli da propagiraju ovaj novi pravac. Narocito je vazan nastup Jazz Messangersa u Birdland klubu 1954, kada je po prvi put javno predstavljena "nova muzika". Na tom cuvenom nastupu pored Art Blakey-ija na bubnjevima, svirali su jos i Horace Silver na klaviru, Cliford Brown na trubi, Lou Donaldson na saxophonu i Curley Russell na basu. Taj nastup je dokumentovan na albumu Art Blakey and the Jazz Messangers: A Night at Birdland.

1955. je Miles Davis osnovao svoj prvi kvintet (sa John Coltrane-om) prihvativsi Hard Bop - sve negde do 1958 kada se okrece modalnom jazzu. I mnogi drugi jazz muzicari prihvataju Hard Bop kao alternativu Bebop-u sve do kraja 1950-tih, kada dolazi do velikih promena nastankom modalnog i free jazza.

Tako je Bebop sisao sa velike jazz pozornice. To ne znaci da se vise nije svirao, ali nije to bio vise dominantan jazz pravac, kao sto je to bio slucaj krajem 1940-tih. Mnogi Bebop muzicari su nastavili medjutim da sviraju Bebop, kao sto su sve vreme neki jazzeri i dalje svirali swing. Interesantno je da je doslo do ponovnog interesovanja za Bebop i njegovog revivala tokom 1970-tih i 1980-tih. Za taj povratak Bebop-u je narocito zasluzan album Dexter Gordona - Homecoming, koji se pojavio 1976. Cak se govori o tzv. Neobopu, kao nekoj vrsti povratka na Bebop iz 1940-tih. Uz Neobop se pominju imena brace Marsalis, Jazz messangersa u raznim izdanjima, Joshua Redmana, ... Medjutim ako poslusate neke od tih albuma iz tog perioda primeticete elemente Bebopa, ali to ipak nije bila ona muzika iz 1940-tih. Vreme izgleda nije moguce vratiti unazad.

[Krca44]

Slusaoci koji zele da se upoznaju sa Charlie Parkerom i bebop ekipom mogu poslusati i nesto kvalitetniji snimak nastao 1953. godine, izdat pod nazivom The Quintet - Jazz At The Massey Hall ( Debut 1953 ).

Ovde prenosim sta su napisali na poznatom sajtu Allmusic o ovom koncertu :

This concert was held at Massey Hall in Toronto, Canada on May 15, 1953, and was recorded by bassist Charles Mingus, who overdubbed some additional bass parts and issued it on his own Debut label as the Quintet's Jazz at Massey Hall. Charlie Parker (listed on the original album sleeve as "Charlie Chan") performed on a plastic alto, pianist Bud Powell was stone drunk from the opening bell, and Dizzy Gillespie kept popping offstage to check on the status of the first Rocky Marciano-Jersey Joe Walcott heavyweight championship bout. Subsequent editions of this evening were released as a double-live album (featuring Bud Powell's magnificent piano trio set with Mingus and Roach), dubbed The Greatest Jazz Concert Ever. The hyperbole is well-deserved, because at the time of this concert, each musician on Jazz at Massey Hall was considered to be the principle instrumental innovator within the bebop movement. All of these musicians were influenced by Charlie Parker, and their collective rapport is magical. As a result, their fervent solos on the uptempo tunes ("Salt Peanuts" and "Wee") seem to flow like one uninterrupted idea. "All the Things You Are" redefines Jerome Kern's classic ballad, with frequent echoes of "Grand Canyon Suite" from Bird and Diz, and a ruminative solo by Powell. And on Gillespie's classic "Night in Tunisia," the incomparable swagger of Bird's opening break is matched by the keening emotional intensity of Gillespie's daredevil flight. A legendary set, no matter how or when or where it's issued.

 

[DejanM]

Kazu da je zbog tog boks meca poseta bila dosta slaba. Zbog toga organizatori nisu mogli da isplate muzicare - samo je Charlie Parker dobio dogovorenu sumu. Ostali su dobili neke bonove ...

[fege]

@DejanM Sa zadovoljstvom sa procitao, nadam se da ces nastaviti sa slicnim tekstovima.

Iz CD knjizice:

On the night of the concert, things were far from simple. The band arrived at La Guardia airport to find that the New Jazz Society had only bought five plane tickets, having neglected to include tickets for Mingus’ wife Celia and Oscar Goodstein, whose role with the group went beyond that of Powell’s manager, Powell was released from Bellevue under Goodstein’s custody, as it was still questionable whether he would be able to take care of himself without the help of a watchful eye.

Things being as they were, Gillespie and Parker agreed to stay behind and wait for the following flight to Toronto. When the two leaders finally made it to Massey hall, it was discovered that Bird - who was far from sober at the time - didn't have a saxophone, and had to borrow a plastic alto sax from a local Toronto music store.

They also found that of the 2,500 capacity seating available at the concert hall, only 700 people were in attendance. The promoters had made the mistake of scheduling the concert on the same night as the famous rematch between heavyweights Rocky Marciano and Jersey Joe Walcott, which was broadcast on over-the-air television. But as they say in Hollywood, the show must go on, and so it did.

By the first song of the concert, Powell was as drunk as a skunk, Bird was heavily drugged playing on a plastic alto, and Dizzy wouldn't stop clowning around, running backstage at every opportunity to check on the heavyweight fight.

Old enmities die hard, and according to all reports, the five musicians fought continuously during their trip to Canada. Bird and Dizzy hadn't spoken together for several years, and at one point during the concert, Mingus got so mad at Bird that he walked offstage.

But in spite of all of the countless setbacks, these five legendary figures put on a show that would come to be known as the greatest jazz concert ever. The Quintet played six Be Bop standards to perfection, including Dizzy’s "Salt Peanuts" and "Night in Tunisia," Ellington's "Perdido," Denzil Best's "Wee," Tad Dameron's "Hot House," and Jerome Kern's "All the Things You Are."

[Krca44]

Charles Mingus je kazu bio poseban namcor, nema sa kim se nije posvadjao tokom svoje karijere 

[DejanM]

11 sati ranije, Krca44 said:

Charles Mingus je kazu bio poseban namcor, nema sa kim se nije posvadjao tokom svoje karijere 

i veliki zenskaros ... verovali ili ne ...

[DejanM]

Mary Lou Williams je bila jedna od prvih zena, koja je svoj hleb zaradjivala svirajuci jazz. U vreme nastanka Bebopa, ona je svirala u New Yorku, po klubovima. Za razliku od tada mladih Bebopera, ona je bila poznat muzicar i priznat jazz pijanista. Narocito ju je saradnja sa Duke Ellingtonom, kao i pisanje nekoliko pesama koje su postale poznate u izvodjenjima drugih muzicara, ucinile da je uzivala zavidan renome u to vreme. Prema sopstvenoj prici, tada mladi Monk, Dizzy i ostali, bi dosli u ranu zoru po nju u klubu gde je svirala, i nakon njenog nastupa je odvlacili u Milton Playhouse, gde bi onda do sutradan u podne svirali zajedno, razmenjivali ideje, razgovarali, ... Tako je Mary Lou Williams postala neka vrsta mentora i podrska iz senke celom Bebop pokretu a narocito tada mladom Monku. 1945 je na primer napisala jednu Bebop stvar za Dizzyija, koja je postala hit. 1954 je upoznala Monka sa Pannonicom, sto je kasnije promenilo Monkov zivot. Pojavljuje se na dosta Bebop snimaka toga vremena kao sideman.

Mary Lou Williams nije svirala iskljucivo Bebop i u svojoj dugoj karijeri je promenila dosta stilova. Aktivno je radila sve do svoje smrti 1981 (umrla je kada je imala 71 godinu). Tih poslednjih nekoliko godina je cak radila kao predavac istorije Jazza na Duke University.

Ja imam samo jedan njen album, koji predstavlja presek njenog rada od 1952 do 1971. Ovaj album predstavlja malu setnju kroz razne stilove jazza: otvara je jedna klasicna swing stvar da bi se onda smenjivale pesme koje pripadaju i Bebopu ali i drugim stilovima. Ali neke od ovih njenioh pesama nije lako klasifikovati. Mary je bila kreativan i inovativan muzicar i u gotovo svim ovim pesmama izbija njeno vidjenje stvari u prvi plan. Osim toga, ona  je bila odlican pijanista i to se vidi ne po bravuroznim solo deonicama a la Bud Powell, vec po nacinu kako gradi kompoziciju, kako resava ponekad kompleksne harmnonijske deonice. Ponekad mi se ucini kao da cujem eho mladog Monka na ovim snimcima. U svakom slucaju vredi poslusati.

 

[DejanM]

Govoriti o Mary Lou Williams a ne pomenuti Pannonicu, bila bi nepravda. Pannonica nije bila muza Bebop pokreta u muzickom smislu ali jeste u finansijskom. Ja sam o njoj vec pisao na ovom forumu, pa cu ovaj put sasvim kratko prepricati njenu pricu sa Bebopom ...

Baronica Kathleen Annie Pannonica Rothschild je bila cerka Charles Rothschilda, u to vreme jednog od najbogatijih ljudi na planeti. Kuca u kojoj je Pannonica rodjena je bila dosta veca od Bakingemske palate, na primer. Kada je upoznala Monka 1954, napustila je porodicu i preselila se u New York, gde se druzila sa Beboperima, pomagala ih finansijski, placala advokate da ih vade iz zatvora, placala im lecenja, itd. Bila je pravi andjeo jazza. Kada se Monk razboleo (prestao je da komunicira sa spoljnim svetom), kupila je kucu u koju se preselila i preuzela Monka da se brine o njemu, skolovala mu decu i izdrzavala zenu. Tako je Monk na dostojanstven nacin proziveo svojih poslednjih desetak godina, ne dozivevsi sudbinu recimo svog sticenika Bud Powella, koji je umro u nekoj rupi od alkohola i neuhranjenosti.

Ona je za zivota objavila jednu knjigu sa fotografijama poznatih jazz muzicara, koje je sama napravila. Pored svake fotografije su stajale 3 zelje koje su ti muzicari imali u trenutku nastanka fotografija. Ali ona zapravo nikada nije javno govorila o svojim vezama sa jazz muzicarima niti je ostavila bilo kakav zapis o tom dobu. Izopstena od poriodice ali ipak sa znacajnim imetkom, ona je ostala do kraja zivota u New Yorku.

Tako ispada da i u jazzu, iza svakog uspeha stoji neka zena .. a kada je Bebop u pitanju, postojale su bar dve.

[Krca44]

6 hours ago, DejanM said:

Mary Lou Williams

Odlican kratki esej !  Vrlo malo sam dosada znao o Marry Lou Williams a tek mi predstoji pravo slusanje onoga sto imam od nje iz kasnijih perioda.

Sve najbolje od Krce